Siyasi ve İdari Yapı

Kosova Anayasası’na göre Kosova Cumhuriyeti bağımsız, egemen, demokratik, üniter ve bölünmezdir. Kosova Cumhuriyeti kuvvetler ayrılığı ilkesine göre yönetilmektedir. Yasama yetkisi Kosova Meclisindedir. Kosova Cumhurbaşkanı toplumun birliğini temsil eder ve ülkenin hem içerde hem dışarıda meşru temsilcisidir. Kosova Cumhurbaşkanı aynı zamanda anayasa ile belirlenen demokratik işleyişin garantörüdür. Kosova Hükûmeti ise ülkenin yürütme erkini oluşturur. Kosova Cumhurbaşkanı Kosova Meclisi tarafından seçilir. Kapalı oylama ile seçilen cumhurbaşkanının seçimi için milletvekili oylarının 2/3 çoğunluğu şarttır. Eğer oylamanın ardından bu çoğunluk elde edilemezse, oy çokluğu ile cumhurbaşkanı seçilir.

Kosova’daki yasama organı Kosova Meclisidir. Meclis ilk kez 2001 yılında BM’nin girişimiyle kurulmuştur. 2008 yılında kazanılan bağımsızlığın ardından ilan edilen anayasa ile Kosova yeni parlamentosuna kavuşmuştur. Kosova Meclisi 120 milletvekilinden oluşmaktadır. Milletvekilleri halk tarafından seçilir. Bu 120 milletvekilinin 100’ü doğrudan seçimle parlamentoda sandalye sahibi olurken, 120 sandalyenin 20’si azınlıklara ayrılmıştır. Buna göre, parlamentoda azınlık statüsünde 10 Sırp, 4 Roma, Aşkali ve Mısırlı, 3 Boşnak, Karadağlı, Hırvat ve Macar, 2 Türk ve 1 Goralı milletvekili bulunmaktadır. Ancak azınlıklar garanti altına alınan milletvekili sayısının üstünde milletvekili de çıkartabilir. Azınlıkların milletvekili sayısı anayasal olarak sağlanması taahhüt edilen sayının altında kalırsa bu hüküm devreye girmektedir. Kosova’da milletvekili seçimleri 4 yılda bir yapılmaktadır. Kosova Meclisinin kanun yapma, anayasal değişiklikleri yapma ve yine anayasa ile belirlenen yetkileri vardır. Kosova Meclis Başkanı ve 5 Başkan Yardımcısı parlamento içinde milletvekillerin oy çokluğu ile seçilir. Parlamento; sağlık, gençlik ve ticaret gibi 19 komisyon ile çalışmalarını sürdürmektedir. Bağımsızlığın ardından 2010 senesinde yapılan ilk seçimlerde parlamentoda 34 sandalye sahibi olan Demokratik Kosova Partisi (PDK) birincilikle çıkmıştır. 2014 Genel Seçimlerinde ise PDK 37 milletvekili sandalyesine sahip olurken, LDK 30, VV 16, AAK 11, NİSMA 6 milletvekili ile parlamentoda temsil edilecektir. Türkler ve diğer azınlıklar ise 20 milletvekili ile parlamentoda temsil edilmektedir.

Kosova’da yürütme organını, halk tarafından seçilen ve Cumhurbaşkanın onayladığı Bakanlar Kurulu oluşturmaktadır. Bakanlar kuruluna Başbakan başkanlık etmektedir. Yürütme erki olarak hükûmet, Meclis tarafından belirlenen kanunların ve politikaların anayasaya uygun olarak uygulanmasından sorumludur. Tüm parlamenter demokrasilerde olduğu gibi Kosova Hükûmeti de başbakan, başbakan yardımcıları ve bakanlardan oluşmaktadır. Kosova Hükûmetinin iç ve dış politika konularında politika üretmek ve bu politikaları yürütmek, ülkenin ekonomik gelişimini sağlamak, kanun tasarıları sunmak, kanunların uygulanması için yasal düzenlemeler yapmak, bütçe önerisinde bulunmak, Kosova’daki idari organları yönetmek ve denetlemek, kamu kurumlarını yönetmek ve denetlemek, Kosova büyükelçilerinin atamasının yapılması için cumhurbaşkanlığına öneride bulunmak ve anayasal değişiklik teklifleri yapmak gibi yetkileri vardır. Kosova Başbakanı ise, hükûmetin başı olarak hükûmeti temsil eder ve yönetir. Meclisin onayına sunmadan bakanları seçer. Kosova polisinin istihbarat müdürünü atar, Cumhurbaşkanı ile birlikte istihbarat şefini atar ve dış politika konusunda belirlenen politikaların uygulanması noktasında Cumhurbaşkanı ile istişarede bulunur. Kosova hükûmetinde en az 1 Sırp ve 1 diğer azınlıklardan olan 2 bakan yer almak zorundadır. Bunun yanı sıra en az 2 Sırp ve 2 diğer azınlıklardan bakan yardımcısının da hükûmette yer alması anayasanın garantisi altındadır.

Kosova anayasasının 12'nci maddesi hükmü uyarınca Kosova Cumhuriyeti yerel özyönetim temel bölgesel birimleri belediyeler olarak tanımlanmaktadır. Kosova'da yerel yönetim düzeyinde 38 belediye faaliyet göstermektedir. Belediyelerde dillerin kullanımı, Dillerin Kullanımı Yasası ile uyumlu olarak düzenlenmekte, bu çerçevede en son nüfus sayımı itibarıyla belediye sınırlarında kayıtlı vatandaşların konuştuğu dil, toplam nüfusa oranı %5 ve üzerinde olması halinde belediye meclisince karar alınarak resmi kullanım dili statüsü edinmektedir. Bu oranın %3 üzerinde; fakat %5 altında olması durumunda belediye başkanı, belediye meclisine bu durumu bildirir. Müteakip meclis toplantısında belediye meclisi bahsekonu dili resmi dil ilan eder. Mamuşa ve Prizren gibi Türkçe konuşan nüfus ağırlığı olan belediye sınırlarında Türkçe ile resmi işlem yapma olanağı bulunmaktadır.

Belediyeler, kanunların öngördüğü istisnai durumlar dışında imar, izin ve ruhsat süreçlerinde temel bir rol oynamaktadırlar. Bu itibarla belediyelere ait kk.rks-gov.net internet sayfası üzerinden ilgili belediye internet sayfalarına erişim sağlanarak temel dökümanlara erişim sağlanması yatırımcı kurum/kuruluşlar açısından önem arz etmektedir.